Hefur þig dreymt um að ná árangri á ákveðnu sviði? Ef svo er, trúir þú því að þessi draumur geti orðið að veruleika? Hvað getur þú gert til þess að auka líkurnar? Það er hægt að læra mikið af þeim sem hafa skarað fram úr á sínu sviði, eins og t.d. íþróttamönnum sem hafa náð langt. Eitt af því sem þeir eiga sameiginlegt er að áður en þeir náðu árangri settu þeir sér vel ígrundað markmið. 

Í flestum tilfellum finnst mér orðatiltækið heilbrigð sál í hraustum líkama eiga vel við um íþróttamenn, því íþróttir gefa svo miklu meira en líkamlegt hreysti. Ég er nokkuð viss um að þeir sem hafa markvisst stundað íþróttir geti tekið undir að íþróttaiðkun hafi mjög mótandi áhrif. Þegar kemur að íþróttum þá reynir stundum meira á andlega þætti en líkamlega, en hugurinn gefst oft upp á undan líkamanum. Hvernig getum við eflt okkur þannig að við minnkum líkurnar á uppgjöf, innan sem utan vallar? Ein leið er með markmiðasetningu.

Að bæta sig, gera betur í dag en í gær helst í hendur við íþróttaiðkun. Komast hraðar, þjálfa betra úthald, öðlast meiri styrk/liðleika, ná hærra/lengra stökki, lengra kasti, betri færni/tækni og svo mætti lengi telja. Þegar á reynir kemur oft í ljós hverjir ná árangri og hverjir ekki, því bætingar geta kostað blóð, svita og tár. Og þannig umhverfi er ekki fyrir alla. En hverjir eru það sem halda áfram, ekki bara þegar vel gengur, heldur líka þegar á móti blæs? Hvað hafa þeir einstaklingar fram yfir þá sem hætta þegar á reynir? Eitt af því gæti verið skýrari markmið.

Sem fyrrverandi afrekskona í íþróttum og sem náms- og starfsráðgjafi hef ég bæði reynt það á eigin skinni og í ráðgjöf hvað markmiðasetning er öflugt fyrirbæri. Auk þess eru ótal rannsóknir sem sýna fram á að þeir sem setja sér markmið ná betri árangri. En ég veit líka að við náum ekki alltaf markmiðum okkar! Af hverju? Svari hver fyrir sig. 

En getum við aukið líkurnar á því að við náum markmiðum okkar? Já! Ég hef tekið saman 10 atriði sem ég kalla lykilinn að því að ná markmiðum sínum. Sama hvert markmiðið er, stórt eða smátt, þá vona ég að þessir punktar komi að gagni.

1. Markmiðið skiptir ÞIG miklu máli

Þegar markmiðið er þess eðlis að það hefur áhrif á líf þitt að þú náir því ertu strax búin/n að auka líkurnar á því að þú náir því. Sama hvort að markmiðið er Ólympíulágmark, ná inntökuprófi í draumanám, léttast um 50 kíló eða eitthvað allt annað.

2. Þú ert TILBÚIN/N til þess að leggja á þig

Leiðin að markmiðinu getur verið löng og ströng. Þess vegna er mikilvægt að spyrja sig í uppahafi hvort og hvað maður er tilbúin/n að leggja mikið á sig. Ef við erum viss um að vinnan skili árangri aukast líkurnar á því að ná markmiðinu, en ef við erum ekki viss þá eru líkur á því að við gefumst upp þegar á reynir.  

3. Þú TRÚIR að þú getir náð markmiðum þínum

Krefjandi markmið fá okkur til þess að leggja harðar að okkur en auðveld markmið, en of háleit markmið geta líka virkað letjandi. Þetta er því fín lína. Það er hins vegar algjört lykilatriði að við trúum að við getum náð markmiðinu. Eins og íþróttamenn Klefans sem stefna á Ólympíuleikana TRÚA því að þau geta náð ÓL lágmarkinu í sinni grein.

4. Þú ferð eftir S.M.A.R.T. formúlunni

SMART formúlan gerir þá kröfu að markmiðið sé skýrt/sértækt, mælanlegt, (með) aðgerðaráætlun, raunhæft og tímasett. Formúlan sér til þess að markmiðið verði gott! Sjáðu muninn á týpísku markmiði og SMART markmiði: 1) Markmið mitt er að sofa meira. 2) Markmið mitt er að sofa í 7-9 tíma á hverri nóttu allan febrúarmánuð, til þess að ná því þarf ég að fara að sofa á milli 22:00 – 00:00. 

5. Þú skrifar markmiðið niður á blað

Það hefur verið sýnt fram á að þeir sem skrifa markmiðið sitt niður á blað eru líklegri til þess að ná þeim. Ég mæli með að þú gefir þér tíma í þessa stund, en þarna verða markmiðin fyrst raunveruleg.

6. Þú bútar stór markmið niður

Þetta er ekki nauðsynlegt, en ef markmiðið er stórt eða tímaramminn langur getur verið gagnlegt að búta það niður í nokkur smærri markmið. Eins og íþróttamennirnir taka eitt mót í einu og hafa trú á að það færi þau nær því að komast á ólympíuleika, eða námsmaðurinn sem veit að hver áfangi færir hann nær útskrift.

7. Þú gerir ráð fyrir hindrunum og veist að þú kemst yfir þær

Hérna gefast margir upp! Oftast, því að hindrunin kemur á óvart. Við sjáum fyrir okkur að ná markmiði, en við sjáum ekki leiðina að því. Fyrir íþróttamann væru þetta til dæmis meiðsli eða veikindi. En ef við erum búin að fylgja ráðum frá 1. – 5. hér að ofan og myndum gera ráð fyrir hindrunum, þá sjáum við þær sem tækifæri til þess að vaxa og til að halda ótrauð áfram.

8. Þú minnir þig á markmiðið daglega

Þegar við minnum okkur á markmiðið daglega breytist allt. Fókusinn verður skýrari og við eigum auðveldara með að taka ákvarðanir. Þegar við vitum hvert við stefnum tökum við ákvarðanir sem koma okkur á áfangastað. 

9. Þú endurskoðar markmiðin þín reglulega

Stundum þarf að breyta markmiðum sínum, en það þarf ekki að hætta og gefast upp. Ef það er vilji þá er leið, sama hvað. Við getum lent í því að hafa sett okkur óraunhæf markmið, forsendur okkar breytast eða utankomandi aðstæður koma í veg fyrir að markmiðið náist eins og við lögðum það upp. Þá endurskilgreinum við markmið okkar og höldum áfram.

10. Þú upplifir minningu úr framtíðinni

Eins oft og þú getur, helst daglega notar þú hugar- og tilfinningaþjálfun. Í því felst að þú ferð í gegnum það í huganum hvernig það er að ná markmiði þínu. Þú leyfir þér að heimsækja þessa minningu úr framtíðinni. Hvernig ertu klædd/klæddur? Hverjir fleiri eru þarna? Hvað sérðu? Finnur þú lykt? Heyrir þú eitthvað? Hvaða tilfinningar ertu að upplifa? Sama hvort þú sjáir þig fyrir þér inn á Ólympíuleikvanginum eða upp á sviði með stúdentshúfu þá hjálpar þessi aðferð þér á leiðinni þangað. Gott dæmi er greinin sem Anton skrifaði um sjónmyndaþjálfun.

Klefinn.is og ég viljum heyra markmiðin ykkar, endilega taggið @klefinn.is og @andlegoglikamlegheilsa  í instagram story með markmiðum ykkar. 

Sigrún starfar sem náms- og starfsráðgjafi í FÁ. Hún er fyrrverandi afrekskona í frjálsum íþróttum, með B.S. próf í sálfræði, M.A. próf í náms- og starfsráðgjöf og kennsluréttindi. Sigrún er að bjóða upp á fyrirlestra og vinnustofur fyrir ungt fólk og persónulega markmiðaþjálfun. Fyrir frekari upplýsingar er best að hafa samband í gegnum tövlupóst á sigrunfjeldsted@gmail.com